UAN - Universal Account Number - information in Marathi
मित्रांनो, PF म्हणजेच Employees’ Provident Fund या सरकारी नियमावलीचा आपण सर्वच नोकरदार मंडळी एक भाग आहोत.
या योजनेअंतर्गत प्रत्येक कर्मचाऱ्याला UAN – Universal Account Number हा खास क्रमांक दिला जातो.
अलीकडच्या काळात EPFO प्रणालीमध्ये जलद सुधारणा केल्या जात आहेत, ज्याचा थेट फायदा कर्मचाऱ्यांना मिळत आहे.
त्यामुळेच आजच्या या ब्लॉगमध्ये आपण UAN बद्दलची सर्व माहिती सविस्तर जाणून घेणार आहोत.
UAN Account म्हणजे काय?
भारतामधील EPFO (Employees’ Provident Fund Organisation) या सरकारी संस्थेमार्फत कामगारांना UAN – Universal Account Number दिला जातो, जो प्रत्येक कर्मचाऱ्याचा एकमेव ओळख क्रमांक असतो.
हा UAN फक्त एकदाच तयार होतो आणि तो संपूर्ण सेवाकालभर कायम राहतो.
एखादा कर्मचारी वेगवेगळ्या कंपन्यांमध्ये काम करत असला तरी प्रत्येक कंपनीचा PF नंबर वेगळा असतो.
या सर्व खात्यांची माहिती एका ठिकाणी जोडून ठेवता यावी आणि व्यवहार सुलभ व्हावेत, म्हणूनच UAN प्रणालीची निर्मिती करण्यात आली.
UAN नंबर कधीपासून लागू झाला?
ऑक्टोबर 2014 मध्ये भारत सरकारने UAN प्रणाली अधिकृतपणे लागू केली.
त्यापूर्वी, प्रत्येक कंपनीत नोकरी लागल्यावर कर्मचाऱ्याला नवीन PF नंबर दिला जात होता. त्यामुळे नोकरी बदलताना जुना PF खाते शोधणे आणि ट्रान्सफर करणे खूप अवघड ठरायचे.
मात्र, UAN सुरू झाल्यानंतर आता प्रत्येक कर्मचाऱ्याला एकच स्थायी क्रमांक मिळतो, ज्याच्या अंतर्गत त्याची सर्व PF खात्यांची माहिती जोडली जाते.
- उद्देश: UAN हे एखाद्या कर्मचाऱ्याच्या विविध कंपन्यांमधील अनेक सदस्य ओळखपत्रांना (member IDs) एकत्र जोडणारे एक युनिक ओळख क्रमांक आहे.
- अंमलबजावणी: EPFO ने सुरुवातीला २०१४ मध्ये UAN जारी करण्यास सुरुवात केली, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांच्या पीएफ खात्यांचा मागोवा घेणे सोपे झाले.
- सध्याची स्थिती: आता UAN वाटप आणि सक्रियकरण प्रामुख्याने उमंग (UMANG) ॲपद्वारे आधार-आधारित फेस ऑथेंटिकेशन वापरून केले जाते, जे १ ऑगस्ट २०२५ पासून अनिवार्य आहे.
UAN नंबरचा वापर कुठे आणि कशासाठी केला जातो?
- EPF Balance तपासण्यासाठी – तुमच्या UAN नंबरद्वारे तुम्ही EPFO च्या वेबसाइटवर लॉगिन करून तुमचा Provident Fund (PF) Balance पाहू शकता.
तसेच SMS किंवा UMANG App च्या माध्यमातूनही बॅलन्स तपासता येतो.
- पीएफ Amount Transfer करण्यासाठी – नोकरी बदलल्यावर नवीन कंपनीचा PF Account तयार होतो. पण UAN नंबर एकच असल्याने, जुन्या खात्यातील रक्कम नवीन खात्यात सहज ट्रान्सफर करता येते.
- KYC Verification साठी – UAN नंबरसह तुमचे Aadhaar, PAN, आणि Bank Account तपशील जोडले जातात. हे KYC पूर्ण झाल्यावर तुमचे PF Withdraw किंवा Transfer सहज होते.
- PF Withdrawal साठी – नोकरी सोडल्यानंतर किंवा विशिष्ट कारणांसाठी (उदा. घर, शिक्षण, आजार) PF काढायचा असेल, तर UAN नंबरद्वारे EPFO पोर्टलवरून ऑनलाइन अर्ज करता येतो.
- Employment History Track करण्यासाठी – UAN पोर्टलवर तुमची संपूर्ण नोकरीची माहिती (कुठल्या कंपनीत कधी काम केले) सहज पाहता येते.
UAN Login कसा करावा?
- सर्वप्रथम EPFO ची अधिकृत वेबसाइट https://unifiedportal-mem.epfindia.gov.in/
उघडा. - मुख्य पृष्ठावर Services या टॅबवर जा आणि For Employees हा पर्याय निवडा.
- पुढे दिसणाऱ्या यादीतून Member UAN Online Service या लिंकवर क्लिक करा.
- लॉगिन पृष्ठावर तुमचा UAN Number, Password आणि Captcha प्रविष्ट करून प्रवेश मिळवा.
- आता तुम्ही तुमचा PF Balance, KYC तपशील आणि नोकरीशी संबंधित इतर माहिती सहज पाहू शकता.
UAN नंबर कसा मिळवावा?
“Know Your UAN” हा पर्याय EPFO च्या अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. त्यावर क्लिक केल्यानंतर तुम्ही तुमचा UAN सहज शोधू शकता.
ही प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी नोंदणीकृत मोबाइल नंबर, Aadhaar किंवा PAN या पैकी कोणतीही माहिती आवश्यक असते.
याशिवाय, अनेकदा तुमच्या Salary Slip वरदेखील UAN क्रमांक नमूद केलेला असतो, त्यामुळे तो तिथूनही तपासू शकता.
UAN नंबरचे मुख्य फायदे
सर्वसाधारणपणे, अनेक वेळा आपण वेगवेगळ्या कंपन्यांमध्ये काम करतो. प्रत्येक वेळेस, त्या कंपनीकडून कर्मचाऱ्याच्या नावावर स्वतंत्र PF खाते तयार केलं जातं.
मात्र, UAN प्रणाली लागू झाल्यापासून, या सर्व खात्यांची माहिती एका ठिकाणी जोडणं शक्य झालं आहे. त्यामुळे PF व्यवस्थापन अधिक सुलभ आणि पारदर्शक बनलं आहे.
तसेच, नोकरी बदलल्यानंतर जुने खाते नव्या कंपनीशी सहज ट्रान्सफर करता येतं, आणि ऑनलाईन पैसे Withdrawal प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा खूप जलद पूर्ण होते.
याशिवाय, UMANG अॅपच्या माध्यमातून तुमची PF संबंधित सर्व माहिती एका क्लिकवर पाहता येते, ज्यामुळे संपूर्ण प्रक्रिया डिजिटल आणि वापरकर्ता-अनुकूल झाली आहे.
ने नक्की वाचा – Digisave Youth Account
तर मंडळी, तुमचे ही एखाद्या कंपनी मध्ये PF खाते चालू असेल आणि तुम्हाला तुमचा UAN नंबर माहिती नसेल तर ही माहिती नक्कीच तुमच्या फायद्याची ठरणार आहे.
